Bij co-dependency (wederzijdse afhankelijkheid) worden familieleden beschouwd als codependent of mede-afhankelijk, en dragen zij bij aan de dynamiek van de problematiek.
Wat is co-dependency bij verslaving?
Co-dependency is in bredere zin een term die wordt gebruikt voor personen die een relationele band hebben met iemand die afhankelijk is aan verslavende middelen.
Co-dependency bij verslaving verwijst naar het gedragspatroon waarbij een persoon nauw betrokken raakt bij het leven van een verslaafde persoon, vaak ten koste van hun eigen welzijn. Dit patroon kan voorkomen bij partners, familieleden of vrienden van iemand die verslaafd is.
Co-dependency bij verslaving
Enkele kenmerken van co-afhankelijkheid bij verslaving
1. Overmatige zorg en verantwoordelijkheid
De co-afhankelijke persoon neemt vaak een disproportionele verantwoordelijkheid voor het gedrag en de problemen van de verslaafde. Ze kunnen de neiging hebben om alles te willen controleren om de verslaafde te beschermen tegen de gevolgen van hun verslaving.
2. Ontkenning en rationalisatie
Co-afhankelijke personen kunnen de neiging hebben om de ernst van de verslaving te minimaliseren, excuses te maken voor het gedrag van de verslaafde of zelfs de verslaving te rechtvaardigen als een manier om de verslaafde te beschermen of de situatie te stabiliseren. Zelfs liegen voor hun partner, en hen ziekmelden op hun werk.
3. Verlies van eigen identiteit
De focus op het helpen van de verslaafde kan leiden tot het verwaarlozen van de eigen behoeften, interesses en welzijn. De co-afhankelijke persoon kan zichzelf volledig definiëren door de zorg voor de verslaafde en hun eigenwaarde laten afhangen van hun rol als verzorger.
4. Emotionele afhankelijkheid
Co-afhankelijke personen kunnen zich emotioneel sterk gebonden voelen aan de verslaafde en vaak de behoefte hebben om ‘redder’ te spelen in de hoop de verslaafde te redden van hun verslaving.
5. Negatieve gevolgen voor de co-afhankelijke
Het gedrag van co-dependency kan leiden tot gevoelens van frustratie, boosheid, angst, schuldgevoelens en uitputting bij de co-afhankelijke persoon. Ze kunnen ook fysieke en emotionele stress ervaren als gevolg van de voortdurende zorgen en inspanningen om de verslaafde te helpen.
Het is belangrijk op te merken dat co-afhankelijkheid en verslaving vaak hand in hand gaan, waarbij de dynamiek tussen beide de verslaving kan versterken en het herstelproces kan bemoeilijken.
Behandeling van co-dependency omvat vaak het aanleren van gezonde grenzen, zelfzorg en het versterken van de eigen identiteit los van de verslaafde persoon. Familie- en partnertherapie kunnen ook waardevolle middelen zijn om de relatiedynamiek te verbeteren en een gezonde omgeving te bevorderen voor zowel de verslaafde als de co-afhankelijke persoon.
Co-dependency bij verslaving
Uit de praktijk
Het is bewezen dat familieleden van verslaafden veel impact ervaren op hun eigen leven zonder dat zij zelf verslaafd zijn. Het wordt ervaren als “in de draaimolen zitten” van verslaving met daarbij behorend verslavingsgedrag. Hierbij spelen loyaliteit en onmacht een grote rol.
Verhaal Marius
Marius is een 43-jarige vader met een 28-jarige zoon die verslaafd is aan drugs. Hoewel zijn zoon niet meer thuis woont, vroeg hij vaak om geld, wat hij lange tijd gaf. Uiteindelijk besloot hij hiermee te stoppen toen het hem teveel werd.
Marius heeft een eigen winkel in dieren artikelen, waar hij veel plezier aan beleeft. Hij zegt: “Het blijft mijn zoon, maar hij mag niets meer eisen.” Elke week gaat hij naar zijn huis om eten achter te laten, zoals melk, kaas, en brood. Daarnaast zorgt hij ervoor dat de huur betaald wordt, omdat hij niet wil dat hij op straat moet leven. Hij maakt zich grote zorgen, maar probeert binnen zijn grenzen te helpen. Zijn zoon is welkom bij hem thuis, zolang hij geen drugs heeft gebruikt.
Verhaal Simone
Simone is een moeder van 45 jaar oud. Zij heeft uit een vorige relatie een zoon van 23, die verslaafd is aan drugs. Met haar huidige partner Eric heeft zij nog 2 kinderen die 13 en 10 jaar zijn. Zoon woont niet meer thuis maar wil wel vaak naar het ouderlijk huis komen en daar verblijven om te eten, douchen e.d.
Vaak komt hij alleen geld halen. Hij gedraagt zich daarbij erg agressief naar zijn moeder toe als hij het niet krijgt. In het gezin zijn veel spanningen. De jonge kinderen zijn vaak erg bang voor hun halfbroer, slapen slecht en zijn altijd op hun hoede in huis. Ook in de relatie zijn er spanningen gekomen door het gedrag van zoon. Zij is erg verdrietig en voelt zich uitgeput. Zij functioneert nog maar matig en voelt zich leeg.
